8 września mija 70 rocznica bitwy pod Iłża. Przezentujemy Państwu dokumentalny film z roku 1976 "Album przywieziony z wojny".
Film opowiada o pierwszych dniach II Wojny Światowej , jest to relacja nieznanego z imienia i nazwiska żołnierza Wehrmachtu. Fotoamator dokumentował swoja wojenną drogę prywatnym aparatem fotograficznym, zatrzymując w kadrze obraz zniszczenia jakie przyniosła aresja III Rzeszy na Polske.
Swoją opowieść autor zdjęć rozpoczyna w Sorau (Żary Śląskie) gdzie w przededniu wojny biwakowała III Dywizja Lekka.
Jedne z pierwszych zdjęć dokumendują zbrodnie jakich dokonali żołnierze WH w pierwszych dniach agresji w miejscowości Żarki
Kolejne epizody to bitwa pod Iłżą oraz pokazany ogrom strat jakie ponieśli Wehrmachtowcy z rąk Wojska Polskiego
Film został wzbogacony komentarzami oficerów WP biorących udział w obronie Iłży w 1939 roku (płk. Tatara, mjr.Żelewskieg,kpt Węgrzyniaka) oraz mieszkańców Iłży (Antoniego Siwca, Jana Ziewieckiego oraz p. Godzisza z Piłatki)
Zdjęcia realizowane były w trakcjie spotkania obrońców Iłży w mieszkaniu Adama Bednarczyka.
Materiał został zdobyty oraz przekonwertowany przez Ireneusza Sadkowskiego.
Kilka słów o płk Tatarze
Stanisław Erazm Tatar ps. "Tabor","Turski" (ur. 3 października 1896 w Biórkowie Wielkim, w pow. miechowskim, zm. 16 grudnia 1980 w Warszawie) – podporucznik artylerii Armii Imperium Rosyjskiego i generał brygady Wojska Polskiego.
Absolwent VIII Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie im. Władysława IV z 1915 roku, a następnie studiował w Szkole Artylerii Ciężkiej w Odessie i otrzymał patent oficerski z rąk cara Mikołaja II. Od listopada 1917 do maja 1918 dowodził samodzielnym Dywizjonem Artylerii Ciężkiej w I Korpusie Polskim w Rosji.
Służba w Wojsku Polskim
Po wojnie bolszewickiej uczęszczał do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie i do École Supérieure de Guerre w Paryżu. Po ukończeniu studiów otrzymał tytuł oficera dyplomowanego i z dniem 1 listopada 1932 przydzielony został do Oddziału III Sztabu Generalnego WP .
W okresie od października 1933 do stycznia 1938 był wykładowcą, a następnie kierownikiem katedry taktyki artylerii w Wyższej Szkole Wojennej.
W styczniu 1938 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 3 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Zamościu. W sierpniu 1939 objął dowództwo Artylerii Dywizyjnej 3 Dywizji Piechoty Legionów i sprawował je w początkowym okresie kampanii wrześniowej. Po rozbiciu dywizji z jej resztek zorganizował 3 Brygadę Piechoty i stanął na jej czele.
Działalność konspiracyjna i służba w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie
W okresie od stycznia 1940 do września 1943 był szefem Oddziału Organizacyjnego Sztabu Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. We wrześniu 1943 wyznaczony został na stanowisko szefa Oddziału III Operacyjnego Sztabu KG AK. 1 października tego roku awansowany do stopnia generała brygady. Na podstawie Instrukcji dla Kraju, otrzymanych z Londynu, opracował Plan Burza. Zaczął wówczas propagować ideę kompromisu Polski z Sowietami. W kwietniu 1944 przerzucony drogą lotniczą (w ramach Operacji Most) do Wielkiej Brytanii. W maju tego roku Tatar został III. zastępcą szefa Sztabu Naczelnego Wodza (zastępca szefa Sztabu NW do Spraw Krajowych). W jego bezpośrednim podporządkowaniu znalazł się Oddział Specjalny Sztabu NW (Oddział VI). W czerwcu 1944 został kawalerem brytyjskiego Orderu Łaźni. Kawaler Krzyża Virtuti Militari. W okresie od sierpnia 1945 do kwietnia 1947 był dowódcą artylerii I Korpusu Polskiego.
Po śmierci gen. Lucjana Żeligowskiego w 1947 r. był odpowiedzialny za przewiezienie jego ciała do Warszawy, zgodnie z ostatnią wolą zmarłego. Wykorzystał tę okazję do przekazania rządowi Józefa Cyrankiewicza w Warszawie zdeponowanej w Wielkiej Brytanii części zasobów Funduszu Obrony Narodowej - 350 kg złota oraz 2,5 miliona dolarów (Fundusz Drawa). W 1945 roku minister obrony narodowej rządu RP na uchodźstwie gen. Marian Kukiel przeznaczył te fundusze na pomoc dla byłych żołnierzy Armii Krajowej i pozostałych po nich rodzin. Gen. Stanisław Tatar wraz z ppłk. dypl. Marianem Utnikiem i płk. dypl. Stanisławem Nowickim - oficerami Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza - zostali ustanowieni powiernikami skarbu (tzw.Komitet Trzech) przez Rząd RP na uchodźstwie. 19 czerwca 1947 r skarb został, wbrew woli Rządu RP na uchodźstwie, przekazany przez powierników attaché wojskowemu ambasady PRL w Londynie - przedstawicielowi wywiadu wojskowego PRL. Komitet Trzech przekazał również do Warszawy przeszło pięćset teczek archiwalnych Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, narażając w ten sposób osoby występujące w dokumentach na policyjne represje ze strony komunistycznych organów bezpieczeństwa. Dziesięć metalowych kaset ze złotem przywiezionych zostało z Londynu na Okęcie w dwu rzutach (3 i 13 lipca 1947). Przerzutu dokonali kurierzy specjalni: płk Leon Szwajcer i Pola Landau-Leder. Po przylocie do Warszawy złoto złożone zostało w gabinecie szefa II Oddziału gen. Wacława Komara. Dopiero 8 marca 1948 wiceminister obrony narodowej Marian Spychalski zlecił przekazanie złota do NBP.
Dzięki współpracy z oficerami wywiadu Oddziału II Sztabu Generalnego WP (warszawskiego) Stanisław Tatar otrzymał w 1947 r. paszport konsularny RP(PRL). W lipcu 1948 roku Bolesław Bierut odznaczył generała Tatara Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, pułkownika Nowickiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski V klasy, a podpułkownik Utnik rozkazem marszałka Michała Roli-Żymierskiego został awansowany do stopnia pułkownika. Od tego czasu Stanisław Tatar był izolowany przez środowiska niepodległościowe w kraju i za granicą. Do Polski powrócił w 1949 r.
Po przyjeździe aresztowany i w 1951 r. w procesie "TUN" skazany na karę dożywotniego więzienia na podstawie spreparowanych dowodów (m.in. oskarżony o defraudację złota ze skarbu FON i próbę wykorzystania przekazania depozytu do rozpoczęcia działalności szpiegowskiej). Skazany także w procesie generałów. W 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany. Nie powrócił do służby wojskowej. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Tel.: 509-139-815
Tel.: 505476156
Tel.: 723312399
Tel.: 783991912
E-mail.: 602817487
Tel.: 516927589
Tel.: 698680086
E-mail.: 601612271
0 użytkowników i 241 gości