Fundatorem kościoła wybudowanego w I połowie XVII w. na miejscu wcześniejszego, gotyckiego, był późniejszy biskup krakowski Marcin Szyszkowski. W 1603r. wybudowano późnogotyckie, półkoliste prezbiterium, natomiast w l. 1625-34 wzniesiono wczesnobarokowy, trójnawowy korpus główny na planie prostokąta. Kościół jest orientowany (prezbiterium skierowane jest na wschód).

Do prezbiterium przylega od północy zakrystia ze skarbczykiem oraz okrągła wieżyczka z klatka schodową. Od strony południowej dobudowano w 1629r. kaplicę św. Krzyża, zwaną także – od nazwiska fundatora – kaplicą Szyszkowskiego (Szyszkowskich). W bogatym wnętrzu kościoła uwagę zwraca szczególnie kilka elementów wyposażenia. Ołtarz główny w stylu wczesnobarokowym z obrazem przedstawiającym scenę Wniebowzięcia NMP i wieloma rzeźbami świętych oraz tabernakulum z XVIII w. z krzyżem. Liczne, bogate ołtarze boczne w nawach bocznych i przy filarach wspierających arkady oddzielające nawy. W prezbiterium znajdują się unikalne stalle cztero i ośmioosobowe. Na ścianach i w kolebkowym sklepieniu wysokiej nawy głównej oraz krzyżowo-żebrowych sklepieniach naw bocznych liczne malowidła i freski. Najwybitniejszym dziełem architektury jest jednak wspomniana kaplica św. Krzyża. Zbudowana została na planie kwadratu i zwieńczona kopułą. Od nawy głównej oddziela ją portal z kutą, kowalską kratą. Wewnątrz, poza ołtarzem, znajduje się XVIII-wieczna polichromia ze scenami z legendy św. Krzyża. Kaplica ta została uznana za zabytek klasy krajowej (dawnej I klasy). Cały kościół otoczony jest murem, wewnątrz którego znajduje się średniowieczna baszta murów miejskich, w 1758r. przystosowana do funkcji dzwonnicy dzięki fundacji kanonika krakowskiego Józefa Rogallego. Składa się z pięciu poziomów: trzy pierwsze są kwadratowe, dwa najwyższe ośmioboczne, na czwartym wmurowano zegar. Nakryta jest hełmem z krzyżem.