Fot. 1. Rada Miasta Iłża. Karol Szlachetko stoi w środku. Iłża1936 r.

Fot. 2. Etykietka na mąkę pszenną produkowaną przez młyn Szlachetki

Fot. 3. Odsłonięci tablicy upamiętniającej zamordowanych w Brzasku mieszkańców Iłży. Nazwisko Karol Szlachetko jest jednym z dziewięciu jakie widnieje na tablicy.

Karol Szlachetko urodził się 10 grudnia 1899 roku w miejscowości Siekierki w gminie Chotcza jako syn Antoniego i Marii ze Smagów. Przed wybuchem pierwszej wojny światowej rodzina Szlachetków przeniosła się do Iłży i zamieszkała w domu przy ulicy Podzamcze 1.

Lata dziecięce spędził na nauce w szkole i pomocy ojcu w prowadzeniu młyna wodnego (obecnie w miejscu młyna wodnego znajduje się bar Stary Młyn).

We wrześniu 1917 roku osiemnastoletni wówczas Karol wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W tym czasie podokręg Iłża wchodził w skład VII okręgu radomskiego podlegającej Komedzie Naczelnej nr 4 w Lublinie. W POW działał do 1 listopada 1918 r. pod pseudonimem konspiracyjnym „Kozłowski”. 1 listopada wraz z członkami POW i mieszkańcami Iłży brał udział w rozbrojeniu żołnierzy austriackich i przywracaniu władz polskich. Za działalność niepodległościową został w maju 1932 roku odznaczony przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego Medalem Niepodległości.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej został 15 marca 1920 roku wezwany przed komisje lekarską Powiatowej Komedy Uzupełnień w Radomiu na której dostał przydział do 5 Dywizjonu Artylerii Konnej. Służbę wojskową rozpoczął 5 lipca 1920 roku. W tym czasie 5 DAK walczył w okolicach miejscowości Basów Kuty. Od sierpnia 1920 roku dywizjon brał udział w obronie Warszawy. W czasie służby w wojsku w styczniu 1921 roku został awansowany do stopnia bombardiera. Kolejny awans na kaprala miał miejsce 10 października 1921 r. Rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych Sztabu Generalnego Karol Szlachetko przeszedł 1 sierpnia 1922 roku do rezerwy w stopniu rachmistrza.

Po zakończaniu służby wojskowej i powrocie do Iłży wraz z Tadeuszem Wajsem, Tadeuszem Hamoniem, Janem Sęmpiołem, Karolem Renerem, Janem Jaklewiczem, Antonim Peligą, Mieczysławem Falkiewiczem, Edwardem Pawelcem i innymi mieszkańcami Iłży założył 13 sierpnia 1922 roku Iłżeckie Koło Sportowe „Polonia” w którym pełni początkowo funkcję prezesa. Głównym zadaniem klubu było organizowanie na terenie Iłży działalności kulturalno-rozrywkowej polegającej na organizowaniu zabaw tanecznych, spektakli teatralnych oraz prowadzeniu biblioteki. Piłka nożna spełniała rolę drugorzędną. Pieszym boiskiem klubu, gdzie odbywały się mecze był miejski plac targowy (obecnie teren Ochotniczej Straży Pożarnej). Dla podreperowania słabej sytuacja finansowej klubu, Szlachetko wraz z innymi członkami rozpoczął starania o włączenie klubu do Ogólnopolskiego Związku Sportowego „Strzelec”. Dzięki tym staraniom udało się iłżeckiemu klubowi wstąpić do „Strzelca”. 30 stycznia 1930 roku na walnym spotkaniu klubu uchwalono zmianę nazwy klubu na Iłżeckie Koło Sportowe „Strzelec”. Prezesem klubu został Tadeusz Wajs a Karol Szlachetko członkiem zarządu.

W 1929 roku Szlachetko wstąpił do nowopowstałego na terenie Iłży Koła Związków Peowiaków.


10 czerwca 1931 r. ożenił się z Jadwigą Hebdzyńską. Do wybuchu wojny Karol zajmował się prowadzeniem młyna. Był, jednym z założycieli Koła Monarchistycznego Organizacji Włościańskiej działającego na terenie Iłży. Sprawował w nim funkcję sekretarza, zasiadał również w Radzie Miasta Iłża.

Powyższe zdjęcie zostało wykonane przed budynkiem, w którym obecnie ma swą siedzibę Muzeum Regionalne w Iłży. Na budynku widoczna jest nazwa ulicy Peowiaków – upamiętniająca bohaterską śmierć komendanta POW w Iłży Maksymiliana Jakubowskiego. Nazwa ta przetrwała do okupacji, kiedy to ponownie przywrócono wcześniejszą nazwę Błazińska.


Po zajęciu Iłży przez Niemców w 1939 roku, wraz z kolegami z POW Adamem Szymańskim, Antonim Jabłońskim, Karolem Mąciwodą, Bolesławem Nosowskim, Piotrem Sęmpiołem, Romanem Stobnickim, Józefem Ziembą i Józefem Wasatko wziął udział w organizowaniu na terenie Iłży Związku Walki Czynnej, który miał na celu podjęcie walki konspiracyjnej z niemieckim okupantem. 

W niedługim czasie Niemcy wpadają na ślad organizacji i zaczynają się aresztowania. 4 czerwca 1940 roku Szlachetko wraz z innymi mieszkańcami miasta został aresztowany i wywieziony do więzienia w Starachowicach. Po trzech dniach przeniesiony został do więzienia w Skarżysku Kamiennej, mieszczącego się od 28 stycznia 1940 roku w szkole Nr 1 przy ulicy Konarskiego. Przetrzymywani na terenie szkoły, byli przesłuchiwani i torturowani a następnie skazywani przez sąd niemiecki na karę śmierci. 29 czerwca aresztowanych przewieziono do lasu Brzask i rozstrzelano. Podczas egzekucji w okolicach Skarżyska Kamiennej rozstrzelano około 760 osób.

Osoby posiadające dodatkowe informacje o Karolu Szlachetce lub innych osobach z okolic Iłży zamordowanych w Brzasku, proszą o kontakt z www.jarektrotyl@wp.pl