16 grudnia 1863 roku rozegrała się nierówna walka 300 osobowego oddziału powstańców pod dowództwem kapitana Łady z przeważającymi siłami wojsk rosyjskich dowodzonych przez pułkownika Macniewa. W tej nierównej walce zginęło 38 powstańców, wśród nich: pięciu z Iłży, jeden z Małyszyna, jeden z Błazin, dwóch z Wąchocka i jeden z Wielkiej Wsi  k. Wąchocka.
Ks. Aleksander Bastrzykowski późniejszy proboszcz Kunowa w Monografii Kunowa n. Kamienną i jego okolicy, s.110-111. Kraków 1939, opisał to wydarzenie:
„Działo to się w dzwonnicy przy kościele parafialnym w Kunowie dnia dziewiętnastego grudnia Tysiąc osiemset sześćdziesiątego roku… po zaszłej bitwie między wojskami Rossyjskimi a ochotnikami polskimi, w lesie około wsi Janika osady Sadłowizna znaleziono trupów pozbieranych – podsędek łącznie z kancelistą dla dopełnienia czynności sądowych zjechał na grunt i przystąpił do obejrzenia zwłok poległych.
1. Chmielewski Józef. Trup (poległy) wzrostu średniego, włosy ciemnoblond, lat dwadzieścia pięć, twarz okrągła, nos spiczasty, ubrany w koszule i spodnie płócienne. Wojciech Chmielewski, z Wielkiej Wsi gminy Rataje rozpoznał brata Józefa z Wielkiej Wsi, kawalera.
2. Krakus Józef. Trup wzrostu dobrego, twarzy ciągłej, nosa orlego, włosów czarnych, lat trzydzieści sześć mający, ubrany w koszulę i spodnie grube płócienne, kożuch i czarną sukmanę. Karolina  Zmarska z Iłży oświadczyła, iż trup ten zowie się Józef Krakus z Małyszyna.
3. Cichoński Sylwester. Trup wzrostu średniego, twarzy okrągłej, włosów blond, nosa ciągłego oczu ciemnych, ubrany w koszule potarganą, sukmanę czarną. Józefa Cichońska obecna oświadczyła, że to jest jej mąż Sylwester Cichoński z miasta Iłży, tkacz.
4. Ochyński Stanisław. Trup wzrostu średniego, twarzy okrągłej, włosów blond, nosa ciągłego, oczów ciemnych, lat dwadzieścia, ubrany w koszulę. Agnieszka Ochyńska z Iłży oświadczyła, że to jest jej mąż Stanisław Ochyński z Iłży pochodzący.
5. Zmarski Antoni. Trup wzrostu dobrego, twarzy ciągłej włosów ciemnych, nosa ciągłego ubrany w koszulę i spodnie kamizellę sukmanę, lat 30 mający. Karolina Zmarska z Iłży poznała swego męża Antoniego który był szewcem w Iłży.
6.Winiarski Józef. Trup wzrostu dobrego twarzy ściągłej włosów i oczu ciemnych wąsów i brody blond, ubrany w gatki płócienne spodnie ciemne w paski białe, kamizelka w kwiaty białe. Karolina Zmarska z Iłży będąca uznała trupa tego Józefem Winiarskim, któren był szewcem w Iłży
7. Lenartowicz Wojciech. Trup wzrostu dobrego, twarzy okrągłej włosów ciemno blond, włosy i broda siwawe, lat 40 oczu ciemnych nosa ciągłego ubrany w koszulę zgrzebną. Magdalena Lenartowicz z Błazin uznała mężem swoim Wojciechem Lenartowiczem szewcem z Błazin.
8. Gizowski Antoni. Trup wzrostu dobrego, twarzy średniego, twarzy chuderlawej ciągłej włosów blond bez zarostu oczy siwe nos krótki lat 18 mający. Ubrany w koszulę spodnie płócienne kamizelle w kraty orzechowe i czarne i sukmanę. Matka Eleonora Gizowska z miasta Wąchocka uznała iż trup ten jest jej syn Antoni.
9. Krzyżanowski. Trup wzrostu średniego, twarzy okrągłej lat 20 włosów szatyn oczu ciemnych nosa krótkiego medalik mosiężny na szyi. Karolina Zmarska z miasta Iłży trupa tego uznała że  to jest Krzyżanowski nie pamięta imienia, z zawodu szewc.

20. Grondzki Józef. Rodem z Wąchocka, poznany przez żonę Zofię”.

(Przy opracowywaniu w/w materiału dokonałem niewielkich poprawek tekstu dla lepszego zrozumienia).

Również kapłani dekanatu iłżeckiego - powstańcy 1863 roku, złożyli swoje życie na ołtarzu Ojczyzny.

Karol Woźnicki iłżanin kleryk studiujący w Akademii Duchownej w Petersburgu, za udział w powstaniu styczniowym skazany na zesłanie na Syberię, pod koniec życia pozwolono mu osiedlić się w Irkucku.
Ks. Michał Bartosik był wikariuszem iłżeckim od 1855 roku, za udział w powstaniu jako kapelan  został wywieziony na Syberię gdzie zakończył swoje życie.

Proboszczowie Krzyżanowic:
Ks. Andrzej Koziczkowski w latach   1849 – 1856. Za działalność patriotyczną (uczenie miłości do Ojczyzny, śpiewu pieśni zakazanych przez cara, rozprowadzanie książek patriotycznych  i czytanie na głos w wiejskich chatach), w1856 roku skazany na 30 lat katorgi na Syberię.
Ks. Korneli Kaczmarski w latach 1857 – 1863. Za udział w powstaniu styczniowym jako kapelan i przyjmowanie powstańców na plebanii (sztabu Czachowskiego i Langiewicza) zesłany do kopalni srebra w Akatni na Syberii.